جایگاه خیال در معرفت شناسی رمانتیسیسم و عرفان اسلامی
نویسندگان
چکیده
در معرفت شناسی ادبیات رمانتیک وعرفان اسلامی، خیال جایگاه ویژه ای دارد. در این مقاله، تلاش بر این است تا نشان داده شود که: اول، معرفت شناسی رمانتیسیسم با معرفت شناسی عرفان اسلامی، از لحاظ ارزش و اهمیت دادن به خیال، بسیار نزدیک به هم اند. به عبارت دیگر، در این نظام های فکری، خیال ابزار مهم شناخت است. دوم، زیر بنای معرفت شناسی خیال گرای رمانتیک و همچنین عرفان اسلامی وحدت است، بر خلاف معرفت شناسی عقل گرا که مبنای آن ثنویت است. سوم، معرفت شناسی مبتنی بر خیال، گونه ای از وجود شناسی را مطرح می سازد که با وجود شناسی عصر خرد و همچنین وجود شناسی فلسفی مبتنی بر عقل، کاملاً متفاوت است. وجودی که خیال آن را درک می کند، ثابت و ایستا نیست، بلکه پویا، متغیر، وسیال است. این وجود شناسی در ادبیات رمانتیک و عرفان اسلامی، مشابه است. چهارم، اگر چه دیدگاه های رمانتیسیسم و عرفان اسلامی در بارة جهان شباهت های بسیاری به یکدیگر دارند، اما تفاوت های چمشگیری نیز دارند که آن ها را از هم ممتاز می کند. در پایان این مقاله، این اختلاف ها نیز مورد بررسی قرار می گیرند. در این مقاله برای تبیین دیدگاه رمانتیسیسم دربارة خیال وارزش و جایگاه آن در معرفت شناسی، به نظریات شاعران و نویسندگان رمانتیک انگلیس، بویژه کولرج، شلی، و کیتس اشاره می شود، ودر ارتباط با عرفان اسلامی، دیدگاه های شیخ اکبر، محی الدین ابن عربی که بنیاد گذار عرفان نظری است، خصوصاً در کتاب او، فصوص الحکم، مورد بررسی قرار می گیرد.
منابع مشابه
جایگاه خیال در معرفتشناسی رمانتیسیسم و عرفان اسلامی
در معرفت شناسی ادبیات رمانتیک وعرفان اسلامی، خیال جایگاه ویژهای دارد. در این مقاله، تلاش بر این است تا نشان داده شود که: اول، معرفت شناسی رمانتیسیسم با معرفت شناسی عرفان اسلامی، از لحاظ ارزش و اهمیت دادن به خیال، بسیار نزدیک به هماند. بهعبارت دیگر، در این نظامهای فکری، خیال ابزار مهم شناخت است. دوم، زیر بنای معرفت شناسی خیالگرای رمانتیک و همچنین عرفان اسلامی وحدت است، بر خلاف معرفت شناسی...
متن کاملمبانی معرفت شناختی خیال در عرفان ابن عربی
خیال در اندیشه ابن عربی در افقی فراتر از افق عقل نشسته است، هم خیال متصل به عنوان ابزار معرفتی مهم می تواند به حقایقی وقوف یابد که عقل از دست یابی به آنها ناتوان است، و هم خیال منفصل حوزه وسیعتری از عالم را به خود اختصاص داده وتمام ماسوی الله را در بر می گیرد. ادراک خیالی همراه ترین معرفت با کل هستی است، در شناخت خداوند بدون خیال نمی توان از وجوه تشبیهی کلام او آگاهی یافت. انسان باید هر دو چشم...
متن کاملبررسی تطبیقی «معرفت» در عرفان اسلامی و عرفان گنوسی
آیین گنوسی درحقیقت مذهبی است عرفانی که نحلههای گوناگونی از جمله مانویت، صابئین ماندایی، طریقه شمعون، والنتین، بازیلیدیس، مرقیون و... را شامل میشود. گنوسیان دارای دیدگاههای ثنوی بودند و جهان مادی را آفریده خدای شر میدانستند. پایه و اصل اساسی عقاید گنوسی این نکته است که روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دستیابی به گنوس یا همان معرفت نجاتبخش است، که فرستادگان الهی و منجیان...
متن کاملمثال و خیال جایگاه عوالم واسط در هستی شناسی و معرفت شناسی عرفانی و هنر
نظریة عالم مثال نظریه ای هستی شناختی است که عمدتاً در فلسفه، کلام، و به ویژه عرفان کارایی دارد. عالم خیال نیز عالمی است که انسان در ارتباط با عالم مثال به آن دست می یابد. امروزه کارایی های جدیدی برای این عوالم در فلسفة دین، روان شناسی، فلسفة ذهن، هنر، و ادبیات نیز تعریف شده که اهمیت بسیاری است. نوع نگرش فرهنگ غرب به عوالم ماورا، ازجمله مثال و خیال، دچار آفاتی است که اگر بدان توجه نکنیم، می تواند...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهش ادبیات معاصر جهانناشر: دانشگاه تهران
ISSN 0188-1026
دوره 12
شماره 37 2007
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023